Chronisch ziek? Nou en! Zo zou het moeten zijn: met of zonder chronische aandoening een aangenaam leven leiden. In Nederland zijn er steeds meer mensen die een chronische aandoening hebben. Voor hen is er in Nederland goede medische zorg aanwezig. Maar een mens is meer dan zijn of haar ziekte. En om met een aandoening een zo prettig mogelijk leven te kunnen leiden, kunnen ook andere dan medische oplossingen steun bieden.

Welke ontwerpvoorstellen of -strategieën maken dat mensen meer zelf aan het roer kunnen staan als het over hun gezondheid gaat? Op welke manier kan de leefomgeving beter worden afgestemd op de behoeften van mensen met een chronische aandoening? Welke rol speelt het sociale netwerk? Hoe komen we tot nieuwe gezondheidsconcepten, waarin de behoeften en mogelijkheden van mensen met een chronische aandoening (nog meer) als vertrekpunt worden genomen?

Wanneer we in het beantwoorden van deze vragen de persoonlijke behoeften van mensen als vertrekpunt nemen dan biedt dat tal van nieuwe mogelijkheden. Maar dat vraagt vaak wel om anders denken én doen. Ontwerpers - zoals (interieur)architecten, productontwerpers, social designers of digitale makers - kunnen hier een belangrijke rol in spelen door hun creatieve en mensgerichte insteek. Zij hebben de mogelijkheid nieuwe werkwijzen en denkrichtingen te introduceren, en in co-creatie tot oplossingen te komen die beter aansluiten op de (persoonlijke) behoeften van mensen.

Wij roepen ontwerpers op om samen met partijen uit de zorg en welzijn een voorstel in te dienen voor een ontwerpend onderzoek op (één van) de genoemde ontwerpopgaven in de oproep tekst.

indienen
Uw voorstel kunt u tot en met 4 februari 2020 via de online aanvraagomgeving van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

Lees hier meer over deze open oproep en hoe hiervoor in te dienen.

werksessie
Op 25 november organiseren het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Agis Innovatiefonds de werksessie Chronisch Gezond. De werksessie vindt plaats in het kader van de Open Oproep Chronisch Gezond. Met deze open oproep nodigen het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Agis Innovatiefonds ontwerpers uit om samen met partijen uit zorg, welzijn en/of gezondheidsdomein te werken aan meer mensgericht producten, interventies of gezondheidsconcepten.

De inzendingen zijn voorgelegd aan een onafhankelijke adviescommissie bestaande uit Danielle Kuijten, co-curator bij Imagine IC, Maarten Zeinstra, oprichter en voorzitter Open Nederland en Richard Vijgen, oprichter Studio Richard Vijgen en informatie ontwerper. De commissie werd voorgezeten door Floor van Spaendonck, directeur van Bureau Europa.

Digitaal erfgoed als ontwerpopgave
De diversiteit van de onderwerpen, erfgoedcollecties en de aanpak van de ontwerpers bleek groot. De regeling ontving aanvragen van zowel grote gevestigde ontwerpbureaus als kleinere bureaus en zelfstandige ontwerpers. Ook aan de kant van de erfgoedinstellingen was de verscheidenheid en de regionale spreiding groot. De regeling ontving voorstellen waarin wordt samengewerkt met gemeentearchieven, musea, kennisinstellingen en bibliotheken.
Bij het formuleren van de ontwerpopgave komen partijen voor verschillende uitdagingen te staan. Belangrijke terugkerende onderwerpen zijn de (auteurs)rechten die al dan niet op de collectie liggen, het behouden van de link met de oorspronkelijke bron, en de vraag in welke mate het auteurschap van de ontwerper de duurzaamheid van het project beïnvloedt. Met name deze laatste vraag is interessant in het licht van de regeling. Een sterk uitgesproken ontwerp kan conflicteren met de belangen op langere termijn van de erfgoedbeheerder. Het is daarom van belang de opgave vanuit een bredere context te bekijken en op voorhand goede afspraken te maken over intellectueel eigendom van het ontwerp en de mogelijkheid voor hergebruik. De commissie heeft bij het maken van de selectie daarom goed gekeken naar de opzet van de samenwerking en de mate waarin wordt gewerkt volgens open standaarden die bijvoorbeeld doorontwikkeling door derden mogelijk maken.

beoordeling
De commissieleden hebben elk vanuit hun eigen expertise over de voorstellen geadviseerd. Daarbij is gekeken naar het doel en de opzet van het voorstel, het portfolio van de ontwerppartij, de samenwerking tussen de betrokken partijen en de duurzaamheid van het project. De commissie was over het geheel genomen onder de indruk van de kwaliteit van de voorstellen. Het overgrote deel van de aanvragers had zich goed voorbereid. Dit zorgde ervoor dat de lat voor de selectie hoog gelegd kon worden.

De commissie heeft bij haar selectie gebruik gemaakt van een tender model. Elk voorstel is door de commissie inhoudelijk besproken en gerangschikt op basis van de beoordelingscriteria.

Bekijk hier de aftermovie gemaakt door Clara Gustafsson:

samenwerking
Via gezamenlijke connecties werd Jurgen ten Hoeve uitgenodigd door Tuğçe Akbulut om mee te doen aan een serie workshops en zijn ze met elkaar in contact gekomen. Jurgen: 'Het Consulaat-Generaal in Istanbul organiseerde in samenwerking met onder andere Tuğçe een serie workshops in het kader van het onderzoeks- en kennisuitwisselingsprogramma 'Liveable Cities - Co-Designing our Public Space'. Het doel van deze workshops was om in samenwerking met Turkse en Nederlandse ontwerpers uit verschillende disciplines een actueel stedelijk vraagstuk te onderzoeken en hier door middel van een ontwerp antwoord op te geven.'

Open Oproep Turkije, Rusland, Egypte en Marokko
In september vorig jaar publiceerde het Stimuleringsfonds de Open Oproep Turkije, Rusland, Egypte, Marokko #2. Het voorstel 'Tradition as a Making Tool' van Tuğçe en Jurgen werd voor de eerste én tweede fase geselecteerd. Na vooronderzoek in de eerste fase, werd tijdens de tweede fase 'Modular Mobile Parks' ontwikkeld. Via dit concept om openbare ruimtes in steden in te richten als mobiele moestuin kunnen thema's rondom voedselproductie en duurzaamheid worden geagendeerd. Modular Mobile Parks dient daarmee een educatief doel dat gebruikers, bewoners en gemeente samenbrengt. Er kunnen gezamenlijke diners worden georganiseerd, gebruikmakend van de kruiden uit de moestuin, en het begin en einde van het oogstseizoen wordt gevierd met een festival. Jurgen: 'We hebben eigenlijk een tool ontwikkeld om de dialoog over de publieke ruimte te bevorderen en te laten zien dat openbare ruimtes ook heel mooi kunnen worden ingezet om tradities door te geven. Het ontwerp is mobiel en multifunctioneel.'

context
Nederland staat voor een groot aantal urgente uitdagingen. Mondiale uitdagingen als energietransitie, klimaatadaptatie, mobiliteit, gezondheid en sociale inclusie hebben grote consequenties op lokaal niveau. Zij stellen bijvoorbeeld nieuwe eisen aan onze leefomgeving. De rijksoverheid speelt op deze uitdagingen in met een toekomstvisie op de leefomgeving van Nederland. Centraal hierin staat de verwevenheid van het sociale en ruimtelijke domein, en het belang van samenwerking tussen verschillende domeinen. Maar dit vraagt ook om nieuwe vormen van lokaal bestuur. Om op lokaal niveau antwoorden te kunnen formuleren op de grote maatschappelijke opgaven zijn nieuwe vormen van samenwerking nodig tussen de lokale overheid, het bedrijfsleven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties én bewoners. Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet ontstaat in 2021 voor het lokale bestuur bovendien een nieuw wetgevingsstelsel, dat de randvoorwaarden voor deze samenwerking gaat bepalen.

ontwerpers
Bovengenoemde sociaal-ruimtelijke uitdagingen vragen om een integrale aanpak, waarbij keuzes niet van bovenaf worden opgelegd, maar in lokaal samenwerkingsverband tot stand komen. De grote vraag is echter, hoe geven we die nieuwe samenwerkingsvormen en daarmee de integrale aanpak van sociaal-ruimtelijke opgaven concreet met elkaar vorm? Ontwerpers – zoals architecten, stedenbouwers, stadmakers, social en service designers – kunnen hier een belangrijke rol in spelen door nieuwe ziens- en werkwijzen te introduceren op het snijvlak van sociale en fysieke vernieuwing. Zij hebben de kennis en expertise om nieuwe co-creatieprocessen vorm te geven en gemeenten te begeleiden om samen met stakeholders én gebruikers aan de slag te gaan. Zij zijn als geen ander in staat om met concrete zichtbare maatregelen in de leefomgeving op lokaal niveau antwoorden te formuleren op de grote maatschappelijke opgaven.

indienen
Uw voorstel kunt u tot en met 10 maart 2020 via de online aanvraagomgeving van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie indienen.

Lees hier meer over deze open oproep en hoe hiervoor in te dienen.