14 oktober 2020
Sta je als kunstenaar of ontwerper aan het begin van je eigen praktijk? Wie weet kunnen de fondsen je op gang helpen met een financiële impuls voor talentontwikkeling. 'Check de websites en weet dat er aardige mensen werken, die met je mee willen denken. Niks om bang voor te zijn', zegt kunstdocent en radio curator Femke Dekker tijdens het Get a Grant Event, dat afgelopen donderdag door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en Mondriaan Fonds via Teams werd georganiseerd. Zo'n 140 deelnemers sloten zich aan bij deze online variant van Get a Grant, sinds vijf jaar een terugkerend event vol tips & tricks over het aanvragen van financiering bij een fonds als beginnend kunstenaar of ontwerper. Met Dekker als moderator vertellen ook dit keer weer kunstenaars, ontwerpers en fondsmedewerkers over de kansen voor starters.
'Neem de tijd voor het vinden van je eigen stem. Wat is jouw positie als maker? Scherp je plannen aan, ook door er met anderen over te praten. Maar vooral: schrijf in koeienletters op de muur wat jouw eigen hoofddoel is, je grootste passie, je plan. En hou dat voor ogen als je een aanvraag doet.' Aldus performancekunstenaar Mylan Hoezen. Hij is afgestudeerd aan Academie Minerva in Groningen en ontving in 2019 een Werkbijdrage Jong Talent van het Mondriaan Fonds.
'Schrijf in koeienletters op de muur wat je grootste passie is'
'Iedereen heeft zijn eigen methode', zegt hij. 'Voordat ik de formulieren invulde, heb ik notitieblokken volgeschreven, telkens terugkijkend naar de kapitalen op de muur – mijn stip aan de horizon. Mijn tip is wel: ga met je professie aan de slag en stel een aanvraag niet eindeloos uit. Ik werkte in die tijd ook in de kroeg om mijn geld te verdienen, op allerlei rare tijden, het was behoorlijk "messy", maar blijven wachten op het juiste moment heeft geen zin, want dat komt niet. Het grote voordeel van een bijdrage is dat je er tijd mee verdient om je te richten op je werk en ontwikkeling; het brengt je professionele praktijk verder.'
Enorme variatie: van installatie tot schilderkunst; van fashion tot digital designNiels Engel, projectmedewerker bij het Mondriaan Fonds, en stafmedewerker Sharvin Ramjan van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, vertellen dat beide fondsen elkaar aanvullen (en soms ook enigszins overlappen), als het gaat om een bijdrage talentontwikkeling. Voor uitgesproken cross-overs hebben de fondsen samen een medewerker Interdisciplinaire Projecten.
'We houden sowieso graag een open blik en hanteren een brede definitie van kunstenaars', vertelt Engel. 'Starters in de eerste vier jaar van hun praktijk kunnen bij ons aanvragen, in alle mogelijke disciplines, van schilderkunst of performance tot en met audiovisuele installaties. Het gaat ook niet exclusief om mensen met een kunstacademie als achtergrond. Ook kunstenaars met een designopleiding kunnen aanvragen. En ook starters zonder deze specifieke opleiding. Het gaat er wel om dat je een professionele artistieke positie, praktijk en een professioneel profiel kunt duidelijk maken.' Niels Engel vertelt dat bij het Mondriaan Fonds het hele jaar door kan worden aangevraagd voor de Werkbijdrage Jong Talent. Hij bemerkt een stijging in het aantal aanvragen sinds de coronacrisis. 'Dit jaar zijn het er in oktober al 200. Ongeveer veertig procent wordt toegekend.'
Sharvin Ramjan: 'Verschil met het Mondriaan Fonds is dat het Stimuleringsfonds er speciaal is voor ontwerpers, in de eerste vier jaar van hun professionele praktijk. Daarbinnen geldt een enorm brede variatie, van fashion tot en met product design, van architectuur tot en met de toepassing van nieuwe technologie in de digitale cultuur. We hebben elk jaar één aanvraagronde
Talentontwikkeling, de deadline ligt meestal in maart. Van de ongeveer 200 aanvragen die dan binnenkomen, gaan er zo'n 60 naar een tweede ronde en worden er tussen de 30 en 40 toegekend. Aanvragers zonder diploma van een design of kunstopleiding kunnen terecht bij de
Scout Nights.'
Struikelblokken vermijden: eindeloze teksten en overdreven grote thema'sAanvragen is dus één ding; een toekenning verkrijgen lukt in een vijfde tot de helft van de gevallen en lijkt soms een vak apart. Dit roept bij moderator Femke Dekker de vraag op: welke struikelblokken moet je als aanvrager vermijden?
Ramjan: 'Do's en don'ts? Ik zou ze niet willen benoemen, omdat een bijzondere aanvraag altijd ontsnapt aan stramienen van do's en don'ts. Talentontwikkeling is er voor het verkennen van nieuwe wegen, dan moet je geen oogkleppen opzetten.'
Engel: 'Commissies zijn huiverig voor motivaties of toelichtingen van kunstenaars waar geen einde aan lijkt te komen. Schrijf liever kort en krachtig. Als jij er zelf al moeite mee hebt je punt te maken, hoe krijgt een commissie dan helderheid? En verzin ook liever geen grote thema's als je je daar helemaal niet toe verhoudt in je werk. Het is geen voorwaarde om het, bijvoorbeeld, over duurzaamheid te hebben. Het werk kan net zo goed over materie gaan. Voel je niet verplicht grote woorden te gebruiken, daar prikt een commissie al gauw doorheen.'
Tekst en beeld in één pakketje – spiegel je en wees preciesPunt is alleen, hoe lukt je dat als denker in beelden: kort en krachtig formuleren? Ontwerper Kalle Wolters vertelt over zijn methode: samenwerken. Sinds hij zijn bachelor Illustratie & Animatie behaalde aan Academie Minerva in Groningen, maakt hij met zeven anderen deel uit van het collectief Studio Knetterijs. In 2018 kreeg
Studio Knetterijs een beurs voor Talentontwikkeling van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie voor de bijzondere publicaties die Knetterijs maakt: magazines die zich ontpoppen tot poster of waar ansichten en ook geluidswerken uit tevoorschijn komen. Wolters zegt: 'Preciseer je gedachten, je motivatie en je plannen door ze te bespreken met anderen en aan elkaar te laten lezen. Binnen ons collectief was dat noodzakelijk om ieders rol te verscherpen en de gemeenschappelijke identiteit te benoemen. Maar als je alleen werkt als kunstenaar of ontwerper is het net zo belangrijk je te spiegelen, bijvoorbeeld aan een collega die misschien wél al eerder een toekenning heeft gekregen. Iemand die niet al te dicht bij je staat, want als zo iemand begrijpt wat je zegt, komt het bij de commissie ook over.'
vragen
Vraag uit het publiek: hoe zit het met documentatiemateriaal? Kun je verwijzen naar een website of doorlinken naar filmpjes? Niels Engel van het Mondriaan Fonds is daar duidelijk over: het slimste is alles wat je wilt laten zien te uploaden bij je aanvraag, zodat alle commissieleden in één pakketje jouw informatie aangereikt krijgen en niet hoeven te gaan sprokkelen. Hetzelfde geldt bij het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie waar wordt gevraagd om een portfolio te uploaden naast de motivatie waarom je een aanvraag doet.
Op de vraag of er voorbeelden van goede aanvragen beschikbaar zijn, verwijst moderator Femke Dekker naar de websites van beide fondsen. Daar worden geen privédocumenten gedeeld, maar wel veel voorbeelden van toekenningen uitgelicht. 'Inspirerend en leerzaam, kijk wie het zijn en zoek contact als je je aangesproken voelt of iemand kent. Collega's zijn vaak bereid elkaar te helpen. Durf te vragen: bij de fondsen, maar ook onderling.'
