Laatste update

De COVID-19-crisis raakt en ontwricht de gehele samenleving en de gevolgen zullen nog lange tijd wereldwijd merkbaar zijn. Het Stimuleringsfonds probeert een bijdrage te leveren om de gevolgen voor de Nederlandse ontwerpsector minder groot te laten zijn. We zullen daarom voorlopig gewoon doorgaan met het in behandeling nemen van aanvragen bij alle regelingen, behalve bij de Deelregeling Internationalisering en bij de Vouchers Presentaties Buitenland. We zijn daarnaast continu in overleg met de overheid, de collega-cultuurfondsen en het veld om gepaste maatregelen te nemen.

In de alinea's hieronder zet het Stimuleringsfonds alle maatregelen van het fonds op een rij.

Coulance: steunmaatregelen voor makers, instellingen en festivals
Met betrekking tot projecten die nu zijn ondersteund en te maken krijgen met de gevolgen van het coronavirus stelt het fonds zich coulant op. Dat wil zeggen dat uitstel, aanpassingen of verplaatsing van het project in principe worden geaccepteerd. Dat geldt ook voor het vergoeden van reeds gemaakte subsidiabele kosten indien het project niet meer kan worden uitgevoerd.

Hierbij geldt:
• Als je evenement of project definitief is afgelast of verzet, mail dan je contactpersoon bij het fonds.
• Als je een automatisch gegenereerd bericht van het Stimuleringsfonds ontvangt over eindverantwoording, maar je evenement of project is afgelast of verzet, mail dan je contactpersoon.
• Je hoeft geen contact op te nemen met het fonds als er twijfel is of je evenement of project doorgaat of niet. Pas bij definitief afgelasten of verzetten, mail je met je contactpersoon.

let wel:
Het Stimuleringsfonds kan inkomstenderving van zzp-ers in verband met nog te maken uren binnen een gesubsidieerd project dat niet meer doorgaat niet vergoeden. Hiervoor verwijzen we naar de extra ondersteuning voor zelfstandig ondernemers van het rijk op deze pagina.

aanvragen
Het fonds is gewoon operationeel en bereikbaar via mail en telefoon, ondanks dat de fondsmedewerkers de komende tijd zoveel mogelijk vanuit huis werken. We doen ons uiterste best alle werkzaamheden zoveel mogelijk normaal te laten verlopen.

• Het secretariaat is telefonisch bereikbaar en kan je doorverbinden met je contactpersoon bij het fonds, maar in de regel is het handiger om direct met je contactpersoon te mailen.
• De sluitingsdata zijn ongewijzigd en te vinden bij de informatie over subsidie op de website.
• De commissievergaderingen gaan door zoals gepland, maar zullen alleen niet live op het fonds plaatsvinden maar in de vorm van een videoconferentie.
• Alle fysieke bijeenkomsten van het Stimuleringsfonds zijn tot nader order uitgesteld.
• De behandeltermijn van een aanvraag blijft ongewijzigd. 10 weken vanaf de sluitingsdatum van de deelregeling, ontvang je per mail een bericht met de uitslag. Houd er rekening mee dat je project niet eerder mag beginnen dan dat je de uitslag hebt ontvangen.

reeds ingediende aanvragen
Met betrekking tot aanvragen voor projecten die nog moeten worden voorgelegd aan een van de commissies geldt, dat de mogelijke invloed van de corona-uitbraak op de uitvoerbaarheid van het project niet wordt meegenomen in de beoordeling van de commissie. Bij een positief advies door de commissie wordt in dat geval eerst contact opgenomen met de aanvrager.

internationale projecten
De Deelregeling Internationalisering en de Vouchers Presentaties Buitenland zijn tot nader order opgeschort. Er kunnen voorlopig geen aanvragen worden ingediend. Deze maatregel neemt het Stimuleringsfonds vanwege de reisbeperkingen die zijn opgelegd in verband met COVID-19, waardoor zeer veel projecten en presentaties niet kunnen plaatsvinden in het buitenland. Deze maatregel geldt ook voor de Voucherprocedure Internationalisering Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp.

beleid richting 2021
We zullen alles in het werk stellen om, met de beperkte mogelijkheden die we hebben, de impact van deze crisis voor de sector zo beheersbaar mogelijk te houden. Dat betekent dat we aanvullende initiatieven gaan ontplooien om de sector een boost te geven om van de COVID-19-crisis te kunnen herstellen. We onderzoeken die mogelijkheden de komende periode en nodigen de sector nadrukkelijk uit met ons mee te denken. Interesse? Mail dan Syb Groeneveld.

Lees ook de Veelgestelde vragen en antwoorden over de gevolgen voor de culturele en creatieve sector op de site van de Rijksoverheid.

Toch publiceert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie vandaag het jaarverslag 2019, met vijf portretten van ontwerpers en makers over de wijze waarop zij zich verhouden tot een voortdurend veranderende wereld. Ze buigen zich onder meer over de actuele maatschappelijke opgaven waar steden voor staan, verduurzaming van de textielindustrie en het welzijn van patiënten in ziekenhuizen. Aan het woord komen Michelle Provoost van Independent School for the City, oprichter van Knitwear Lab Thijs Verhaar, muzikant en artiest Chagall, kunstenaar Siba Sahabi en ontwerper Sjoerd ter Borg.

BEKIJK HIER HET DIGITALE JAARVERSLAG 2019

Naast de portretten bevat het jaarverslag geanimeerde infographics die inzicht geven in de verdeling van het voor 2019 beschikbare budget en de behaalde resultaten. Met 1741 behandelde en 752 toegekende aanvragen, kwam het honoreringspercentage afgelopen jaar op 43%. Dat is hoger dan de twee voorgaande jaren. In totaal kende het fonds in 2019 € 16,1 miljoen subsidie toe aan ontwerpers, culturele instellingen en festivals. Daarmee leverde het fonds in 2019 opnieuw een wezenlijke bijdrage aan de kwaliteit van de professionele ontwerppraktijk. En hoewel de omstandigheden momenteel geheel anders zijn, zal het Stimuleringsfonds dat ook in 2020 blijven doen en gaan we door met het in behandeling nemen van aanvragen bij alle regelingen (met uitzondering van de Deelregeling Internationalisering en de Vouchers Presentaties Buitenland die voorlopig opgeschort zijn) en zetten wij ons ervoor in om de gevolgen van de COVID-19-crisis voor de Nederlandse ontwerpsector minder groot te laten zijn.

Veel inspiratie, creativiteit en gezondheid gewenst. Samen zetten we er de komende periode de schouders onder.

Syb Groeneveld, directeur-bestuurder
Stimuleringsfonds Creatieve Industrie

Het CBS schatte dat er op 1 januari 2016 in Nederland 10.700 jongeren dak- en thuisloos waren. Dat is onacceptabel, en daarom lanceerde het ministerie van VWS in maart 2019 het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren. Als onderdeel van dit programma worden in veertien pilotgemeenten lokale jongeren op basis van hun persoonlijke behoeften ondersteund in het vinden van woonruimte. De pilotgemeenten zijn Almere, Amsterdam, Alkmaar, Arnhem, Den Haag, Dordrecht, Enschede, Groningen, Haarlem, Maastricht, Leiden, Purmerend, Rotterdam en Utrecht. De begeleiding van de pilotgemeenten is in handen van het Instituut voor Publieke Waarden. Met betrekking tot deze pilots stimuleert het Stimuleringsfonds de inzet van ontwerpkracht en de samenwerking tussen ontwerpers en de pilotgemeenten om tot structurele ontwerpoplossingen te komen.

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie roept (interieur)architecten, stedenbouwkundigen en (social) designers op om deel te nemen aan deze open oproep en met een groeiend netwerk van partijen de opgave te onderzoeken. De open oproep biedt ruimte aan vijf ontwerpteams.

beschikbaar budget en planning
Uit de inzendingen selecteert het fonds op advies van een externe commissie maximaal vijf ontwerpteams. Per geselecteerd team stelt het fonds een maximumbedrag van € 25.000 incl. btw beschikbaar voor een eerste fase.

De planning van het traject is onder voorbehoud van eventuele wijzingen in verband met ontwikkelingen rondom de uitbraak van COVID-19. Mogelijke aanpassingen op de planning zullen zo spoedig als mogelijk worden gecommuniceerd.

indienen
Geïnteresseerde (interieur)architecten, stedenbouwkundigen en (social) designers kunnen tot en met woensdag 6 mei 2020 een voorstel indienen via de online aanvraagomgeving van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Selecteer hierbij de Open Oproep Nieuwe woonconcepten voor dak- en thuisloze jongeren.

Lees hier meer over deze oproep en hoe hiervoor in te dienen.

Directeur-bestuurder Syb Groeneveld:
'Het Stimuleringsfonds ziet de periode 2021–2024 als een uitdaging om samen met alle partners verder te werken aan een sterkere, veerkrachtigere en innovatievere ontwerpsector. Ontwerpkracht kan een grotere rol spelen dan het nu doet, en op die manier meer betekenen voor mens, maatschappij en technologie. Daarom geven we ruimte aan verbinding en ruimte aan nieuwe perspectieven op actuele opgaven. Natuurlijk blijven we ook continueren wat goed gaat, zoals de basisregelingen voor vormgeving, architectuur en digitale cultuur, en binnen de keten van talentontwikkeling.'

In de komende beleidsperiode stelt het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie een aantal nieuwe ondersteuningsmiddelen beschikbaar.

experimenteerregeling
Inspelend op de behoefte aan een snelle procedure voor kleine subsidieaanvragen waarin experiment en conceptontwikkeling centraal staan, introduceert het Stimuleringsfonds een experimenteerregeling. Hiermee wordt ruimte gecreëerd voor verfrissende alternatieve denkrichtingen en interdisciplinair werken.

4-jarige instellingssubsidie
De afgelopen jaren zijn veel instellingen binnen de creatieve industrie geprofessionaliseerd. Tegelijkertijd zien we dat de culturele infrastructuur al jaren op slot zit. Doel van de nieuwe Regeling Vierjarige Instellingssubsidie 2021–2024 is het versterken van de culturele infrastructuur en het creëren van doorgroeimogelijkheden. De regeling is een aanvulling op de bestaande regelingen voor culturele instellingen bij het Stimuleringsfonds, en vormt een nieuwe top van een oplopende keten van 1-, 2- of 4-jarige ondersteuningsmogelijkheden voor instellingen binnen de creatieve industrie.

festivalregeling
Om ervoor te zorgen dat belangstelling en kennis over de ontwerpdisciplines in de regio wordt gestimuleerd en versterkt, nieuw publiek wordt bereikt en andere verhalen worden verteld, wordt het beschikbare budget van de festivalregeling per jaar over de vijf landsdelen beschikbaar gesteld, dat wil zeggen Noord, Oost, Midden, Zuid en West. Hiermee geeft het Stimuleringsfonds een impuls aan de creatieve industrie op lokaal en regionaal niveau.

nieuw programma
Programmatisch werken komt steviger op de agenda te staan. Doel hiervan is het inbedden en verduurzamen van de inzet van ontwerpkracht in sectoren buiten het culturele domein, zoals de bouw-, energie- en zorgsector. We spelen daarmee in op ontwikkelingen in het veld en het toenemende aantal ontwerpers en makers dat systeemverandering wil bewerkstelligen. Naast de participatie binnen de Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp start het fonds daarom in 2021 met een apart programma dat de positie van ontwerpkracht binnen actuele maatschappelijke opgaven versterkt. Via onder meer thematische open oproepen zetten we in op het stimuleren van intensieve samenwerkingen tussen ontwerpers en samenwerkende partijen, die moeten leiden tot een verankering van ontwerpresultaten bij de opdrachtgevende partij(en).

internationalisering
In 2021–2024 zal er een uitgebreid programma Internationalisering Ontwerpsector worden uitgevoerd binnen het internationaal cultuurbeleid (ICB) waarin naast de deelregeling ruimte is voor talentontwikkeling, residencies en deelname aan internationale manifestaties.

Buiten de genoemde belangrijkste vernieuwingen, zal het Stimuleringsfonds in de beleidsperiode 2021–2024 bestaande regelingen en programma's continueren en aanscherpen om invulling te geven aan onze stimulerende rol, en in de breedte oog houden voor fair practice en governance.

dialoog
Gedurende de nieuwe beleidsperiode zal het fonds natuurlijk ook in gesprek blijven met het veld en zich blijven inspannen voor inclusiviteit in de sector. In de periode 2017 tot en met 2019 discussieerde het Stimuleringsfonds tijdens meerdere bijeenkomsten met makers en instellingen in de creatieve industrie over wat er speelt in het veld, wat er gebeurt in het buitenland en welke ontwikkelingen zichtbaar zijn binnen de verschillende disciplines. Uitkomsten van deze bijeenkomsten zijn meegenomen in het beleidsplan 2021–2024.

Bekijk hier het Beleidsplan 2021-2024: Ruimte voor verbinding

In reactie op de Open Oproep Chronisch Gezond ontvingen het Stimuleringsfonds en het Agis Innovatiefonds ruim zestig voorstellen. De inzendingen zijn voorgelegd aan een onafhankelijke en divers samengestelde commissie bestaande uit social designer Tabo Goudswaard, voorzitter van de raad van bestuur van Stichting Humanitas Rotterdam Gijsbert van Herk, conservator design bij Museum Boijmans van Beuningen Annemartine van Kesteren en Jeroen Boelhouwer, programmaleider gezondheid en welzijn bij het Sociaal Cultureel Planbureau.

behoeften als vertrekpunt
Uit het grote aantal inzendingen concluderen het Stimuleringsfonds en Agis Innovatiefonds dat de wens om écht vanuit de behoeften van mensen zelf te komen tot verbeteringen en nieuwe gezondheidsconcepten, groot is. En dat er veel belangstelling is om hierbij de creativiteit van ontwerpers in te zetten. Dit wordt door de commissie een beloftevolle ontwikkeling genoemd. De vraag hoe mensen in hun dagelijks leven meer zelfregie kunnen krijgen, werd door een brede diversiteit aan betrokken partners op uiteenlopende manieren beantwoord. De potentiële impact van deze projectvoorstellen is groot. Voor zowel mensen zelf, als hun omgeving en het gezondheidssysteem als zodanig.

van beperkingen naar kansen
Ontwerpers – zoals (interieur)architecten, productontwerpers, social designers of digitale makers – kunnen een belangrijke rol spelen in het in gang zetten van de beoogde veranderingen door hun creatieve en mensgerichte insteek. Zij hebben de mogelijkheid nieuwe werkwijzen en denkrichtingen te introduceren, in co-creatie met de doelgroep tot oplossingen te komen, en beperkingen om te zetten in kansen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het geselecteerde voorstel 'Kamer 9', gericht op dementerende ouderen die niet langer thuis kunnen wonen en daarom naar een verpleeghuis verhuizen. Sociaalontwerpbureau Morgenmakers kruipt in de huid van deze doelgroep door een week lang te verblijven in kamer 9 van een verpleeghuis. Hoe kan het verlies van eigenheid en zelfregie in deze overgangsperiode worden beperkt of vertraagd? In co-creatie met de andere bewoners en hun naasten, onderzoekt en ontwikkelt Morgenmakers mogelijke interventies. Hierbij zijn zorgorganisatie Oktober en Smith advies&consultancy betrokken.

Hele andere doelgroepen staan centraal in de overige geselecteerde voorstellen. Zo is '(On)gewoon goed wonen' gericht op mensen met een (ernstige) psychische aandoening. Wat maakt dat zij er goed kunnen wonen, een sociaal netwerk hebben en gebruik kunnen maken van lokale voorzieningen? In samenwerking met onder meer GGz Centraal, patiënten en buurtbewoners doet Caro van Dijk Architectuur onderzoek naar de ggz-vriendelijke wijk. Het voorstel speelt onder andere in op de gedeeltelijke verschuiving van de ggz-zorg van de kliniek naar de wijk. De 'FysiekFabriek' draait juist om zorg voor mensen met lichamelijke beperkingen. Het project van Aurore Brard heeft tot doel tools te ontwikkelen waarmee zorgorganisaties, in dit geval FokusWonen, ervaringsdeskundigheid van de eigen cliënten en hulpverleners kunnen ontsluiten. Deze kennis wordt vervolgens direct in de praktijk ingezet bij het realiseren van praktische oplossingen op maat voor het uitvoeren van alledaagse activiteiten van mensen met een lichamelijke beperking. Dit gebeurt in teams bestaande uit lokale makers, hulpverleners én cliënten.

De drie overige geselecteerde voorstellen zijn gericht op jongeren. Ontwerpbureau Open Concept richt zich op kinderen en jongeren met chronische aandoeningen met vermoeidheidsklachten, in het bijzonder jongeren met reuma. In samenwerking met het Wilhelmina Kinderziekenhuis en Jeugdreuma Vereniging Nederland wil Open Concept handvatten ontwikkelen die jongeren met deze ziektes helpt zo goed mogelijk op hun eigen manier te participeren in de maatschappij. In het project 'Vastlopen tijdens de adolescentie' gaan Parnassia Groep en Reframing Studio samen aan de slag om een platform te ontwikkelen dat bij adolescenten de drempel wegneemt om over hun psychische problemen te praten en waar advies kan worden ingewonnen. 'Spiegel Stem' van Monobanda in samenwerking met onder andere zorgorganisatie Pluryn, Kingmaschool en Stichting Steim, helpt juist kinderen en jongeren met 'een rugzak' in bijvoorbeeld het speciaal basisonderwijs die moeite hebben met het kanaliseren van en uiting geven aan hun emoties. De installatie biedt een veilige en uitnodigende plek om onrust en agressie te ontladen en tot rust en creativiteit te komen. Tegelijkertijd wordt dat wat het kind lichamelijk en verbaal uit, direct vertaald naar beeld, zodat het hier zelf ook inzicht in krijgt.

beoordeling
De commissie is onder de indruk van de hoeveelheid en de hoge kwaliteit van de voorstellen. De aanvragen zijn beoordeeld op vraagstelling, plan van aanpak, mate van vernieuwing, betrokken partijen en expertise, samenwerking met de doelgroep en de rol van de ontwerpers. Belangrijk daarbij was de vraag welke voorstellen het verschil kunnen maken, kunnen zorgen voor een verschuiving en de reguliere manieren van werken overstijgen. Aan de vorming van goede coalities tussen ontwerp- en andere deelnemende partijen, gebaseerd op een gelijkwaardige insteek, is tot slot veel waarde gehecht omdat dit van groot belang is voor de praktische toepasbaarheid van resultaten.

selectie
De geselecteerde voorstellen ontvangen subsidie voor de eerste fase die loopt tot en met november 2020 en resulteert in een uitgewerkt (project)plan waarmee subsidie kan worden aangevraagd voor de vervolgfase. Deze tweede fase is gericht op de realisatie van gestelde doelen en het implementeren van ontwerpen en werkwijzen.

De geselecteerde projecten zijn:
• (On)gewoon goed wonen – ontwerpen aan een ggz-vriendelijke wijk
Caro van Dijk Architectuur
• Kamer 9
morgenmakers
• FysiekFabriek
Aurore Brard
• Vastlopen tijdens de adolescentie
Reframing Studio
• Eigen regie op vermoeidheid
Open Concept
• Spiegel Stem
Monobanda